آپارتمان مسکونی در آبادان
معمار: فرشاد مهدی‌زاده، رها اشرفی
موقعیت: آبادان، ایران
تاریخ: 1389
مساحت: 600 مترمربع
وضعیت: ساخته‌شده
کارفرما: خانم مینا فلاح
جوایز: رتبه اول گروه مسکونی جایزه معمار 1390
برنامه طرح، ساخت یک ساختمان مسکونی در سه طبقه، به صورت سه آپارتمان مجزا و
یک واحد سرایداری در طبقه همکف بوده است و دید به فرودگاه (در غرب
ساختمان) از طبقه آخر، از جمله خواسته‌های کارفرما بود.
ساختمان به شکل حجمی طراحی شده که ابعاد آن بر حسب فضاهای مورد نیاز برنامه
تعیین شده‌اند. عملکردهای خدماتی از جمله دسترسی‌ها، داکت‌ها، آشپزخانه و
…، بر حسب موقعیت زمین، دسترسی‌ها و پتانسیل‌های نورگیری در این حجم چیده
شده‌اند و سپس حجم مانند رولت تا خورده و فضاهای زندگی و تقسیم واحدها در
ارتفاع شکل گرفته است. وجود جعبه‌های خدماتی بر حجم و فضاها تاثیر گذاشته و
پستی و بلندی‌هایی به وجود آورده که گشودگی‌ها را شکل داده‌اند. با ایجاد
پیشامدگی (کنسول)، قسمت‌هایی از حجم به سایبان‌هایی برای نورگیرها تبدیل
شده‌اند که مانع ورود نور مستقیم به داخل حجم می‌شوند.
از دیگر عوامل مهم در جهت‌گیری حجم، باند فرودگاه آبادان در غرب ساختمان
است. گشودگی‌های طبقه سوم به باند فرودگاه، نقش مهمی در جهت بخشیدن به حجم
ایفا می‌کنند. جهت حجم بدون گشودگی‌های طبقه سوم، شمالی ـ جنوبی و ناشی از
جهت تاخوردگی است. پس از باز شدن گشودگی‌ها، یکباره معماری در طبقه آخر
تغییر جهت می‌دهد و قسمت بالای حجم، چرخشی بر خلاف جهت هندسی خود پیدا
می‌کند.
از مهم‌ترین مسائل اقلیمی در محیط گرم و مرطوب آبادان، گرما و نور است؛
دمای هوا در تابستان، به طور متوسط 45 درجه است. استقرار پنجره‌ها در سمت
غرب و دید به فرودگاه به دلیل خواست کارفرما، طراح را واداشته از کنسول‌ها و
سایبان‌هایی که از کنش‌های خود فرم به وجود آمده و بر حسب حرکت خورشید در
طول روز، موجب سایه‌اندازی روی نورگیرها و پنجره‌ها می‌شود، استفاده کند تا
مانع ورود مستقیم نور به داخل ساختمان و بروز پدیده گلخانه‌ای شود. تکنیک
دیگر، طراحی دیتیل ویژه برای گشودگی‌هاست، با ایجاد یک ضخامت 70 سانتی‌متری
از گشودگی‌های متعدد و باریک که شیشه در انتهای آن قرار دارد. برای
استفاده بهتر از فضا و دولایه کردن جداره، فضای بین گشودگی‌ها نیز به کمد
تبدیل شده‌اند.
منبع: آرل
